English 
NFT không phải là một trò lừa đảo hay xu hướng nhất thời. Trên thực tế, NFT được coi là nền tảng của Internet trong tương lai. Để có thể nhìn thấy rõ ràng tương lai này, trước tiên chúng ta cần phải quay ngược lại quá khứ. Năm 1992, khi World Wide Web mới hình thành được ba năm. Đó là lần đầu tiên trong lịch sử loài người, chúng ta chia sẻ một mạng lưới chung toàn cầu. Tại đây, bất kỳ ai, ở đâu trong thế giới vật chất đều có thể truyền đạt và chia sẻ thông tin một cách tự do. Hầu hết mọi người vào thời điểm đó không thể hiểu ý nghĩa của việc được kết nối bởi một mạng máy tính. Thay vào đó, nhiều người nghĩ rằng bản thân internet là một trò lừa đảo hoặc một thứ xu hứng nhất thời. Nhưng một số người tiên phong trong lĩnh vực internet ban đầu đã nhìn thấy tiềm năng của công nghệ đang phát triển mạnh mẽ này.
“Hồi mình mới tiếp xúc Internet, những trang web sex (gọi là web đen) là những ma lực hút users, rất nhiều scammer và lừa đảo tiếp cận các newbie thông qua phát minh vĩ đại www của nhân loại, cũng vì vậy mà rất nhiều phụ huynh rất ái ngại khi cho các con mình tiếp xúc internet. Ngược lại những phụ huynh thông thái biết tầm quan trọng của Internet đối với sự hình thành trí tuệ và kiến thức cho thế hệ trẻ; thì họ biết cách kiểm soát cả internet và hướng dẫn con mình sử dụng Internet sao cho đúng cách.” (Đinh Viết Hùng, nhà sáng lập Cộng đồng đầu tư công nghệ blockchain RADA và RADA LaunchVerse)
Internet đã thay đổi rất nhiều kể từ năm 1992. Vốn là một công nghệ sống động và phát triển mạnh mẽ, như dự đoán của những người đi tắt đón đầu, internet ngày càng trở thành công cụ không thể thiếu với mỗi người. Ngày nay, công việc, tài sản, thậm chí cả các mối quan hệ hay nhận thức về bản thân, tất cả thường bị điều chỉnh thông qua kỹ thuật số nhiều hơn cả trong thực tế. Stewart Brand, một nhà tiên phong với Internet, đã có nhận định rằng: Chúng ta đều mong muốn thông tin được trao đổi miễn phí, dễ dàng, không bị cản trở. Và chính điều đó đã cho phép Internet thành công ngay từ đầu.
Kể từ năm 1992, chúng ta đã tải hàng nghìn tỷ ảnh, video và thậm chí cả meme lên internet miễn phí. Vậy thì mô hình kinh doanh nào đã cho phép thông tin này được tự do? Đó chính là nhờ vào quảng cáo. Quảng cáo là mô hình kinh doanh mặc định của Internet, đó không phải là những gì chúng ta muốn nhưng nó chính là thứ giúp thanh toán các chi phí ẩn. Hiện tại, số ít các tập đoàn lớn điều hành các mạng quảng cáo hiệu quả nhất kiểm soát phần lớn giá trị trên internet ngày nay, chứ không phải những người tạo ra nội dung của nó. Trên internet ngày nay, chúng ta không được trả tiền cho công việc chúng ta làm bằng trí óc của mình. Và hơn thế nữa, nội dung chúng ta tải lên các dịch vụ này bị mắc kẹt ở đó. Các dịch vụ này không chỉ kiếm tiền từ nội dung của chúng ta, họ còn kiểm soát nội dung đó.
NFTs ra đời là một bước đột phá công nghệ. Nó chứng nhận quyền sở hữu đăng ký tại blockchain. Có thể hiểu theo cách đơn giản giống như sổ đỏ chứng minh quyền sở hữu nhà đất thì NFT chứng minh quyền sở hữu một tập tin trên Internet. Và không giống như bản quyền hoặc hình mờ, là những công nghệ cổ đại bắt nguồn từ thời Eras, NFTs bản chất chính là từ Internet. Chúng được tạo ra từ Internet và phát triển Internet. Hơn nữa, NFTs không chỉ bảo vệ quyền sở hữu của chúng ta từ thế giới vật chất mà chúng còn cải thiện thế giới này. Trong thế giới thực tại, “quyền sở hữu” như hàng rào, cản mọi người ra khỏi những quyền lợi của người sở hữu. Song, cũng không ai muốn là một vị khách không mời mà đến. Thế nhưng, trong không gian kỹ thuật số. NFTs cung cấp một hệ thống sở hữu mở. Với NFTs, việc sở hữu một cái tài sản nào đó không có nghĩa là nó ở trong “túi” của người sở hữu. Ngược lại, một NFT càng được chia sẻ, đánh giá cao thì sẽ càng có nhiều khả năng NFT đó được tăng giá trị lên.
Ví dụ: Nyan Cat – một meme mèo cực kỳ phổ biến. Kể từ khi được tải lên internet một thập kỷ trước, nó đã tích lũy được hàng trăm triệu lượt xem. Và chính vì tính lan truyền đó, khi nó được đấu giá như một NFT, nó đã được bán với giá 300 ETH, tương đương với hơn 600.000 đô la. Và người hiện đang sở hữu NFT này không ngăn cản bất kỳ ai thích, chia sẻ lại hoặc phối lại Nyan Cat mà Nyan Cat được tự do truy cập Internet như mọi khi. Song, khi sự nổi tiếng của Nyan Cat tiếp tục phát triển, giá trị của NFT cũng tăng theo.
Nhờ NFTs, Chris Torres – người tạo ra Nyan Cat đã nhận được khoản tiền đền bù cho tác phẩm của mình. Nhưng hơn thế nữa, ông ấy sẽ tiếp tục nhận được tiền trả lại mỗi khi NFT được bán đi. Điều này là do hệ thống tiền bản quyền được đưa vào các hợp đồng thông minh chi phối NFT. NFTs là phần mềm; chúng có thể được lập trình. Và với một thứ phức tạp như tiền bản quyền, đòi hỏi một lượng lớn lao động hợp pháp và thủ công để thực hiện thì giờ đây chúng ta có thể làm được chỉ với vài dòng code đơn giản. Điều này thể hiện sự đổi mới mang tính đột phá cho bất kỳ ngành nào dựa trên các khoản thanh toán tiền bản quyền, chẳng hạn như xuất bản hoặc âm nhạc. Và cũng giống như các blog và MP3 được tái cấu trúc trong nhiều thập kỷ trước, NFT sẽ xúc tác cho sự phát triển tiếp theo của chúng.
Internet đã phá bỏ đi ranh giới địa lý của chúng ta, thậm chí là ranh giới về mặt kinh tế. Một ví dụ cho thấy điều đó như sau: Yatreda, một tập thể nghệ sĩ Ethiopia, đã tạo ra những bức chân dung tuyệt đẹp về các anh hùng và nữ anh hùng từ quá khứ của Ethiopia. Họ đã bán chúng dưới dạng NFT và rồi chỉ trong vòng một ngày cuối tuần, họ đã kiếm được 13 ETH – số tiền tương đương hơn 40.000 đô và được thanh toán ngay lập tức – không có hải quan, không có ngoại hối, không có phí chuyển khoản quốc tế. NFT cho phép những “Nyan Cat” hay “Yatreda” được tạo và bán trên cùng một nền tảng mà không bị giới hạn vì thông tin được trao đổi miễn phí. Không giống như Internet hiện tại – nơi thông tin được cung cấp thông qua các ứng dụng và nền tảng độc quyền thì NFT có thể trao đổi linh động. Thay vì trên các máy chủ riêng của công ty, chúng tồn tại trên cơ sở hạ tầng phi tập trung, ngang hàng, công khai và minh bạch.
Để hiểu NFTs mở ra những trải nghiệm như thế nào cho con người thì việc hiểu cơ sở hạ tầng phi tập trung đầy phức tạp này không thực sự là điều cần thiết. Một khi giá trị kỹ thuật số và quyền sở hữu không còn là lĩnh vực duy nhất của một số công ty, những khả năng mới triệt để hơn sẽ xuất hiện. Nói cách khác, 30 năm sau, NFTs cuối cùng sẽ giải được câu đố của John Perry Barlow. Và đây không phải là khoa học viễn tưởng; công nghệ này đã hoạt động. NFT đã được sử dụng bởi thế hệ tiếp theo của những người tiên phong về internet. Và trong thập kỷ tới, NFTs sẽ định hình lại internet như chúng ta đã biết – với quyền tài sản được đưa vào mã của nó. Vậy Internet của tương lai trông như thế nào với NFT là những viên gạch mới? Một mạng internet mà quyền kiểm soát kinh tế nằm trong tay người sáng tạo, chứ không phải là do nền tảng – một mạng internet nơi các ý tưởng và sự sáng tạo của chúng ta có thể được hỗ trợ trực tiếp – một mạng Internet nơi thông tin có thể miễn phí, nhưng là nơi chúng ta được trả tiền cho công việc chúng ta làm bằng trí óc của mình.
